O HÁBITAT
A pita do monte é un ave forestal da familia das Tetraónidas. A escala de paisaxe utiliza manchas forestais continuas e escasamente fragmentadas. Ten uns requirimentos espaciais moi amplos, de forma que, ao longo do seu ciclo anual, pode explorar varios centenares de hectáreas, revelándose como unha especie moi sensible á fragmentación forestal.

A singularidade do hábitat da pita do monte é que consiste case exclusivamente en bosques caducifolios. Na cordilleira Cantábrica, a pita do monte habita principalmente bosques de haxa (Fagus sylvatica), carballo (Quercus robur, Quercus petraea, Quercus pyrenaica) e bidueiro (Betula pubescens subsp. celtiberica), e nalgún piñeiral de Pinus sylvestris, relíctico ou de repoboación. Ademais, a pita do monte rexistra variacións estacionais no uso do espazo, utilizando zonas de matogueira supraforestal, claros, pedrizas e ata pasteiros.

Despois do último estadio glacial, os piñeirais de Pinus sylvestris diminuíron a súa cobertura na cornixa Cantábrica e foron desprazados polos carballos e posteriormente polo haxa, pola continua acción humana de uso do lume como modelador da paisaxe, co fin principal de obter pastos, na que as especies de fagáceas ven favorecidas, pola súa capacidade de rebrote, fronte ao piñeiro. Con todo, a pita do monte logrou persistir adaptando a súa dieta invernal ao consumo de brotes de especies caducifolias e de vexetación perennifolia presente na cordilleira: acivro (Ilex aquifolium), tezo (Taxus baccata), helechos (polystichum sp., Pteridium aquilinium entre outros) e ata varias matogueiras (Calluna, Erica, Juniperus, Halimium, Arctostaphyllos).Na cordilleira Cantábrica, a subespecie aparece nos bosques de montaña entre 800 e 1.600 m de altitude. En xeral, a presenza de pita do monte parece depender máis da estrutura do bosque que da súa idade e composición. Prefire bosques abertos, con cobertura de copas moderada, que permita a entrada de luz suficiente para que os estratos arbustivos e herbáceos alcancen un adecuado desenvolvemento, principalmente o arándano (Vaccinum myrtillus). As arandaneras constitúen un compoñente fundamental do hábitat ao longo do ciclo anual, especialmente na época de cría.

A ALIMENTACIÓN
A alimentación da pita do monte adulta (Tetrao urogallus) é basicamente folívora, é dicir, come esencialmente follas de árbores e arbustos. Debido á súa dieta, as pitas do monte posúen adaptacións características no seu sistema dixestivo. Nas poboacións do centro e sur de Europa, o piñeiro (Pinus sylvestris) adoita ser o alimento invernal preferente, aínda que piceas (Picea abies), abetos (Abies alba), alerces (Larix decidua), enebros (Juniperus communis), abetos de Douglas (Pseudotsuga menziesii) e diversos arbustos ou gramíneas tamén contribúen á dieta. Na primavera, a dieta faise máis rica e variada, e as pitas do monte aproveitan novas especies vexetais dispoñibles. No outono consomen tamén gran cantidade de baias. No bosque boreal, follas, talos e froitos de arándano constitúen o alimento principal ao final do verán e no outono.

Na cordilleira Cantábrica non existen bosques de coníferas, coa excepción dalgunhas masas relícticas de piñeiro silvestre (Pinus sylvestris) e repoboacións forestais realizadas con esta mesma especie ou outras. Como consecuencia, a pita do monte basea a súa dieta nas especies caducifolias, moito máis abundantes.

As arandaneras forestais e supraforestais representan un compoñente fundamental do hábitat ao longo do ciclo anual. Nas primeiras semanas de vida, orugas e outros artrópodos presentes nas arandaneras constitúen un suplemento crucial para os polos.

En xeral, no inverno e primavera, as árbores son a fonte máis importante de alimento, mentres que no verán e no outono os arbustos e as herbáceas constitúen a base da dieta.

Durante o inverno, a alimentación pode basearse en xemas de haxa, serbal, bidueiro, e follas de acivro, enebro, brecina e outras especies dispoñibles como acículas de piñeiro se poden acceder a elas. Na primavera, a dieta complétase con brotes tenros e follas novas de haxa, carballos, bidueiro e doutras especies, ademais das partes verdes do arándano, a brecina e varias gramíneas.

No verán e outono o arándano e a brecina adoita ser as especies máis consumidas, xunto ao acivro, os fentos e algunhas herbáceas.

A REPRODUCIÓN
O celo das pitas do monte é colectivo. Entre finais de marzo e primeiros de xuño os machos efectúan as súas exhibicións de celo que se desenvolven en lugares concretos do bosque, chamados cantaderos, que representan o punto de referencia espacial ao redor do cal as pitas do monte desenvolven a maior parte do seu ciclo vital.

Na cordilleira Cantábrica, a maior parte dos cantaderos atópanse na franxa forestal entre 800 e 1.600 m de altitude e na actualidade localízase un ou dous machos en cada cantadero, podendo aínda atopar algún cantadero que mantén 4 ou 5 machos, feito este que no pasado era máis habitual. As femias nidifican no chan dentro do bosque ou no bordo das manchas forestais. A posta empeza a finais de maio ou a primeiros de xuño. Os ovos son postos a intervalos dun ou dous días ata chegar xeralmente a 6 ou 8. A incubación comeza coa posta do último ovo e dura entre 24 e 26 días e é realizada exclusivamente pola femia. Os polos son nidífugos e moi precoces. Na cordilleira Cantábrica nacen xeralmente a finais de xuño ou nas primeiras semanas de xullo. A taxa de produción de xuvenís é moi baixa, o valor medio da produtividade de xuvenís é inferior a 0,4, moi afastado dos valores próximos a 2 das poboacións en equilibrio.Moitos poden ser os factores que teñan efectos negativos sobre a produción de xuvenís, entre eles, o estado fisiolóxico das femias, a depredación sobre ovos e polos e as condicións climáticas adversas nas primeiras semanas de vida.