A subespecie cantábrica (Tetrao urogallus cantabricus), que se atopa no límite sur-occidental da área de distribución da especie, está sufrindo un progresivo declive e é a única globalmente ameazada. O Catálogo Español de Especies Ameazadas, desenvolvido polo Real decreto 139/2011, de 4 de febreiro, inclúe á pita do monte entre as especies “En Perigo de Extinción”.

O Grupo de Especialistas en Tetraónidas da Unión Internacional para a Conservación da Natureza (UICN) indica que só quedan entre 250 e 300 machos, que o seu número diminuíu entre o 25% e o 50% nos últimos 15 anos e que o hábitat na cornixa Cantábrica é fragmentado e disperso.De acordo cos datos dispoñibles nas diferentes Comunidades Autónomas da cordilleira Cantábrica, confírmase a existencia de 220 cantaderos ocupados en 2005, dun total de 720 cantaderos coñecidos en toda a cordilleira, cunha taxa de ocupación do 30,6%.

Galicia: a pita do monte ocupaba a comarca dos Ancares, ao sueste da provincia de Lugo, en bosques mixtos de bidueiro e acivro, robledales e algún piñeiral de repoboación. Actualmente, a presenza de pita do monte en Galicia é esporádica e debida máis aos movementos de exemplares de zonas limítrofes de León que a un núcleo propiamente galego. Desde 2005 non se ten constancia de cantaderos ocupados.

Cantabria: segundo datos recentes, en 2006 foi rexistrada a presenza de pita do monte en catro lugares de canto, cun mínimo de 4 machos repartidos en dúas áreas: en Camaleño e Veiga de Liébana, tres, e en Tresviso, un.

Principado de Asturias: en Asturias existen 398 cantaderos inventariados. En 2005 rexístrase a presenza de pita do monte en 131 cantaderos, cunha porcentaxe de ocupación inferior ao 33%. Pódese considerar que, en algo máis que 20 anos, a porcentaxe de ocupación de cantaderos reduciuse á terceira parte. O declive afectou especialmente as zonas periféricas da área de distribución, así como a zona central, facilitando un progresivo illamento entre os dous núcleos poboacionais.

Castela e León: nesta Comunidade Autónoma rexistráronse e inventariado 247 lugares de canto; en 2005 identifícanse 162 cantaderos abandonados (65,5%) e 85 (34,5%) ocupados. Actualmente pódese considerar extinguida a subpoboación de Palencia, cunha última observación contrastada en 2001.